PM Modi describes India’s democratic system of governance as a great teacher, which inspires over 125 crore people
The teachings of the Vedas, which describe the entire world as one nest, or one home, are reflected in the values of Visva Bharati University: PM
India and Bangladesh are two nations, whose interests are linked to mutual cooperation and coordination among each other: PM Modi
Gurudev Rabindranath Tagore is respected widely across the world; he is a global citizen: PM Modi
Institutions such as Visva Bharati University have a key role to play in the creation of a New India by 2022: PM Modi

ମଞ୍ଚ ଉପରେ ବିରାଜମାନ ବାଂଲାଦେଶର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶେଖ ହସିନା ମହାଶୟା, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ରାଜ୍ୟପାଳ ଶ୍ରୀମାନ କେଶରୀ ନାଥ ତ୍ରିପାଠୀ ମହାଶୟ, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସୁଶ୍ରୀ ମମତା ବାନାର୍ଜୀ ମହାଶୟା, ବିଶ୍ୱଭାରତୀର ଉପାଚାର୍ଯ୍ୟ ତଥା ଉପକୁଳପତି ପ୍ରଫେସର ସବୁଜ କଲୀ ସେନ ଏବଂ ରାମକୃଷ୍ଣ ମିଶନ ବିବେକାନନ୍ଦ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ଉପାଚାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଉପକୁଳପତି ପୂଜ୍ୟ ସ୍ୱାମୀ ଆତ୍ମପ୍ରିୟାନନ୍ଦ ଜୀ ଏବଂ ଏଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ବିଶ୍ୱଭାରତୀର ଅଧ୍ୟାପକଗଣ ଆଉ ମୋର ପ୍ରିୟ ଯୁବ ସାଥୀଗଣ ।

ମୁଁ ସର୍ବ ପ୍ରଥମେ ବିଶ୍ୱଭାରତୀର କୁଳପତିଭାବେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ କ୍ଷମା ମାଗୁଛି । କାରଣ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ରାସ୍ତାରେ ଆସୁଥିଲି ତ କିଛି ପିଲା ମୋତେ ସଙ୍କେତ ମାଧ୍ୟମରେ ବୁଝାଉଥିଲେ କି ପିଇବା ପାଣି ନାହିଁ । ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କର ଯେଉଁ ସବୁ ମଧ୍ୟ ଅସୁବିଧା ହୋଇଛି । କୁଳପତି ଭାବେ ଏହା ତ ହେଉଛି ମୋର ଦାୟିତ୍ୱ ଆଉ ଏଥିପାଇଁ ମୁଁ ସର୍ବ ପ୍ରଥମେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ କ୍ଷମା ମାଗୁଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ମୋତେ ଦେଶର ଅନେକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ସମାବର୍ତ୍ତନ ସମାରୋହରେ ଭାଗ ନେବାର ସୁଯୋଗ ମିଳୁଛି । ସେଠାରେ ମୁଁ ଅତିଥି ଭାବେ ଯୋଗ ଦେଇଥାଏ କିନ୍ତୁ ଏଠାରେ ମୁଁ ଜଣେ ଅତିଥି ନୁହେଁ ବରଂ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଅର୍ଥାତ କୁଳପତି ଭାବରେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କ ମଧ୍ୟକୁ ଆସିଛି । ଏଠାରେ ମୋର ଯାହା ଭୂମିକା ଅଛି ଏହି ମହାନ ଗଣତନ୍ତ୍ର କାରଣରୁ ଅଛି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପଦ କାରଣରୁ ଅଛି । ଏହିଭଳି ଭାବେ ଏହି ଗଣତନ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟ ନିଜକୁ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ହେଉଛନ୍ତି ଜଣେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଯିଏ ଶହେ ପଚିଶ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଆମ ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ଭିନ୍ନ-ଭିନ୍ନ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରେରିତ କରୁଛନ୍ତି । ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ଆଲୋକରେ ଯେଉଁମାନେ ଲାଳିତ-ପୋଷିତ ଏବଂ ଶିକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି, ସେମାନେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତ ଆଉ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭବିଷ୍ୟତ ନିର୍ମାଣରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।

ଆମର ଏଠାରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟତ୍ ବିଦ୍ୟାବିହିତା ସାଧିଷ୍ଠତମ୍ ପ୍ରାପ୍ୟୁତି ଇତି ଅର୍ଥାତ୍ ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଆନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ବିନା ବିଦ୍ୟା, ଶ୍ରେଷ୍ଠତା ଏବଂ ସଫଳତା ମିଳି ନଥାଏ । ଏହା ହେଉଛି ମୋର ସୌଭାଗ୍ୟ କି ଗୁରୁଦେବ ରବିନ୍ଦ୍ର ନାଥ ଟାଗୋରଙ୍କ ଏହି ପବିତ୍ର ଭୂମିରେ ଏତେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୋତେ ଆଜି କିଛି ସମୟ ଅତିବାହିତ କରିବାର ସୌଭାଗ୍ୟ ମିଳିଛି ।

ଯେଭଳି କୌଣସି ମନ୍ଦିରର ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ମନ୍ତ୍ରୋଚାରଣର ଶକ୍ତି ଅନୁଭବ ହୋଇଥାଏ । ଠିକ୍ ସେହିଭଳି ଉର୍ଜ୍ଜା ବିଶ୍ୱଭାରତୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ଅନୁଭବ କରୁଛି । ମୁଁ ଯେତେବେଳେ କାରରୁ ଓହ୍ଲାଇ ମଞ୍ଚ ଆଡ଼କୁ ଆସୁଥିଲି ତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପାଦରେ, ମୁଁ ଭାବୁଥିଲି କି କେବେ ଏହି ଭୂମି ଉପରେ ଏଠାକାର ପ୍ରତିଟି ଧୂଳିକଣାରେ ଗୁରୁଦେବଙ୍କର ପାଦ ପଡ଼ିଥିବ ନିଶ୍ଚିତ । ଏଠାରେ କେଉଁଠି ଆଖପାଖରେ ବସି ସେ ଶବ୍ଦକୁ କାଗଜରେ ସଂଗୀତର ରୂପ ଦେଇଥିବେ । କେବେ କୌଣସି ସ୍ୱର, କୌଣସି ସଙ୍ଗୀତ ଗୁଣୁଗୁଣୁ ହୋଇ ଗାଇଥିବେ । କେବେ ମହାତ୍ମାଗାନ୍ଧିଙ୍କ ସହିତ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ଆଲୋଚନା କରିଥିବେ । କେବେ କୌଣସି ଛାତ୍ରଙ୍କୁ ଜୀବନ ସମ୍ପର୍କରେ, ଭାରତ ସମ୍ପର୍କରେ, ରାଷ୍ଟ୍ରର ସ୍ୱାଭିମାନର ଅର୍ଥ ବୁଝାଇଥିବେ ।

ସାଥୀଗଣ, ଆଜି ଏହି ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ଆମେ ପରମ୍ପରାକୁ ତୁଲାଇବା ପାଇଁ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଛେ । ଏଠାକାର ଅମରକୁଞ୍ଜ ପ୍ରାୟ ଏକ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଏଭଳି ଅନେକ ଅବସରର ସାକ୍ଷୀ ହୋଇ ରହିଛି । ବିଗତ ଅନେକ ବର୍ଷ ଧରି ଯାହା ଆପଣମାନେ ଏଠାରେ ଶିକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି, ତାହାର ଏକ ସୋପାନ ଆଜି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଛି । ଆପଣମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଯେଉଁ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଆଜି ଡିଗ୍ରୀ ମିଳିଛି, ସେମାନଙ୍କୁ ମୁଁ ହୃଦୟର ସହିତ ବହୁତ-ବହୁତ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଉଛି । ଆଉ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଅସୀମ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଆପଣମାନଙ୍କର ଏହି ଡିଗ୍ରୀ, ଆପଣମାନଙ୍କର ଏହି ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତାର ହେଉଛି ପ୍ରମାଣ । ଏହିପରି ଭାବେ ଏହା ହେଉଛି ଆପଣମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । କିନ୍ତୁ ଆପଣମାନେ ଏଠାରେ କେବଳ ଏହି ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କଲେ ତାହା ନୁହେଁ । ଆପଣମାନେ ଏଠାରୁ ଯାହା ଶିକ୍ଷା କଲେ, ଯାହା ପାଇଲେ, ତାହା ହେଉଛି ନିଜକୁ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ଅମୂଲ୍ୟ । ଆପଣ ହେଉଛନ୍ତି ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ପରମ୍ପରାର ଦାୟାଦ । ଆପଣଙ୍କର ସମ୍ପର୍କ ଏକ ଏଭଳି ଗୁରୁ-ଶିଷ୍ୟ ପରମ୍ପରା ସହିତ ସାମିଲ ହୋଇଛି ଯାହା ଯେତେ ପ୍ରାଚୀନ ସେତିକି ଆଧୁନିକ ମଧ୍ୟ ।

ବୈଦିକ ଏବଂ ପୌରାଣିକ କାଳରେ ଯାହାକୁ ଆମ ମୁନିଋଷିମାନେ ପରିପୁଷ୍ଟ କରିଥିଲେ । ଆଧୁନିକ ଭାରତରେ ତାହାକୁ ଗୁରୁଦେବ ରବିନ୍ଦ୍ର ନାଥ ଟାଗୋରଙ୍କ ଭଳି ମୁନିଋଷି ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇଥିଲେ । ଆଜି ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଏ ଯେଉଁ ସପ୍ତପରିଣୟର ଗୁଚ୍ଛ ଦିଆଯାଇଛି । ଏହା ମଧ୍ୟ କେବଳ ପତ୍ର ନୁହେଁ । ବରଂ ହେଉଛି ଏକ ମହାନ ସନ୍ଦେଶ । ପ୍ରକୃତି କିଭଳି ଭାବେ ଆମକୁ ଏକ ମଣିଷ ଭାବେ, ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବେ ଉତ୍ତମ ଶିକ୍ଷା ଦେଇ ପାରେ । ଏହା ହେଉଛି ତାହାର ଏକ ପରିଚାୟକ, ତାହାର ହେଉଛି ଉଦାହରଣ । ଏହା ତ ହେଉଛି ଏହି ଅପ୍ରତିମ ସଂସ୍ଥା ପଛରେ ରହିଥିବା ଭାବନା, ଏହା ତ ହେଉଛି ଗୁରୁଦେବଙ୍କ ବିଚାର, ଯାହା ବିଶ୍ୱଭାରତୀର ଆଧାରଶିଳା ପାଲଟିଛି ।

ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀମାନେ, ୟତ୍ର ବିଶ୍ୱମ୍ ଭବେତେକ ନିରମ୍ ଅର୍ଥାତ୍ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ହେଉଛି ଏକ ବସା, ହେଉଛି ଏକ ଘର । ଏହା ହେଉଛି ବେଦର ଶିକ୍ଷା । ଯାହାକୁ ଗୁରୁଦେବ ନିଜର ଖୁବ୍ ମୂଲ୍ୟବାନ ସମ୍ପତି ବିଶ୍ୱଭାରତୀର ଧେୟ ବାକ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ବେଦମନ୍ତ୍ରରେ ଭାରତର ସମୃଦ୍ଧ ପରମ୍ପରାର ସାରକଥା ଲୁଚି ରହିଛି । ଗୁରୁଦେବ ଚାହୁଁଥିଲେ କି ଏହି ସ୍ଥାନ ଉଦ୍ଘୋଷଣାର ସ୍ଥଳ ହେଉ ଯାହାକୁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ନିଜ ଘର ଭାବେ ଗଢ଼ି ତୋଳନ୍ତୁ । ବସା ଏବଂ ଘର ଗୁଡ଼ିକୁ ଯେଉଁଠାରେ ଗୋଟିଏ ରୂପରେ ଦେଖା ଯାଇଥାଏ । ଯେଉଁଠାରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ୱକୁ ସମାହିତ କରିବାର ଭାବନା ଅଛି । ଏହା ତ ହେଉଛି ଭାରତୀୟତା । ଏହା ହେଉଛି ବସୁଧୈବ କୁଟୁମ୍ବକମ୍ ର ମନ୍ତ୍ର । ଯାହା ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ଏହି ଭାରତ ଭୂମିରୁ ଗୁଞ୍ଜରିତ ହେଉଛି ଆଉ ଏହି ମନ୍ତ୍ର ପାଇଁ ଗୁରୁଦେବ ନିଜର ସମଗ୍ର ଜୀବନ ସମର୍ପିତ କରି ଦେଇଛନ୍ତି ।

ସାଥୀଗଣ, ବେଦ, ଉପନିଷଦର ଭାବନା ଯେତେ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ସାର୍ଥକ ଥିଲା ସେତିକି ହିଁ ଶହେ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଯେତେବେଳେ ଗୁରୁଦେବ ଶାନ୍ତିନିକେତନକୁ ଆସିଥିଲେ । ଆଜି ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଆହ୍ୱାନଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ମୁକାବିଲା କରିବା ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ସେତିକି ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ । ଆଜି ସୀମାରେଖା ମଧ୍ୟରେ ବାନ୍ଧି ହୋଇଥିବା ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର ହେଉଛି ସତ୍ୟତା । କିନ୍ତୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ସତ୍ୟ ଯେ ଏହି ଭୂଭାଗର ମହାନ ପରମ୍ପରାକୁ ଆଜି ଦୁନିଆ ଜଗତୀକରଣ ଭାବେ ବଂଚାଇ ରଖିଛି । ଆଜି ଏଠାରେ ଆମ ମଧ୍ୟରେ ବାଂଲାଦେଶର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶେଖ୍ ହସିନା ଉପସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି । ବୋଧହୁଏ କେବେ ଏଭଳି ସୁଯୋଗ ଆସିଥିବ, କି ଗୋଟିଏ ସମାବର୍ତ୍ତନ ସମାରୋହରେ ଦୁଇ ଦୁଇଟି ଦେଶର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବେ ।

ଭାରତ ଏବଂ ବାଂଲାଦେଶ ହେଉଛନ୍ତି ଦୁଇଟି ରାଷ୍ଟ୍ର କିନ୍ତୁ ଆମର ହିତ ଜଣେ-ଅନ୍ୟ ଜଣଙ୍କ ସମନ୍ୱୟ ଏବଂ ସହଯୋଗ ସହିତ ଜଡିତ ହୋଇରହିଛି । ସଂସ୍କୃତି ହେଉ ଅବା ସାଧାରଣ ନୀତି ଆମେ ଜଣେ-ଅନ୍ୟ ଜଣଙ୍କଠାରୁ ବହୁତ କିଛି ଶିଖି ପାରିବା । ଏହାର ଏକ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି ବାଂଲାଦେଶ ଭବନ । ଯାହାକୁ କିଛି ସମୟ ପରେ ଆମେ ଦୁହେଁ ସେଠାକୁ ଯାଇ ଉଦ୍ଘାଟନ କରିବୁ । ଏହି ଭବନ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁଦେବଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀର ପ୍ରତିବିମ୍ବ ।

ସାଥୀଗଣ, ମୁଁ ଅନେକ ଥର ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ରହିଯାଏ । ଯେତେବେଳେ ଦେଖିଥାଏ କି ଗୁରୁଦେବଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ହିଁ ନୁହେଁ ବରଂ ତାଙ୍କର ଯାତ୍ରାଗୁଡିକର ବିସ୍ତାର ମଧ୍ୟ କେତେ ବ୍ୟାପକ ଥିଲା । ନିଜର ବିଦେଶ ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ମୋତେ ଏଭଳି ଅନେକ ଲୋକ ମିଳିଥାନ୍ତି । ଯେଉଁମାନେ କହିଥାନ୍ତି କି ଟାଗୋର କେତେ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ତାଙ୍କ ଦେଶକୁ ଆସିଥିଲେ । ସେହି ଦେଶରେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ବହୁତ ସମ୍ମାନର ସହିତ ଗୁରୁଦେବଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରାଯାଉଛି । ଲୋକ ଟାଗୋରଙ୍କ ସହିତ ନିଜକୁ ଯୋଡିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରୁଛନ୍ତି ।

ଯଦି ଆମେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଯିବା ତ ସମସ୍ତ ଆଫଗାନିସ୍ତାନୀ କାବୁଲୀବାଲାର କାହାଣୀ ସଂପର୍କରେ ହିଁ ଆଲୋଚନା କରିଥାନ୍ତି । ବଡ଼ ଗର୍ବର ସହିତ କରିଥାନ୍ତି । ତିନି ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ତାଜାକିସ୍ତାନ ଯାଇଥିଲି ତ ସେଠାରେ ମୋତେ ଗୁରୁଦେବଙ୍କ ଏକ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ଲୋକାର୍ପଣ କରିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଥିଲା । ଗୁରୁଦେବଙ୍କ ପାଇଁ ସେଠାକାର ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯେଉଁ ଆଦର ଭାବ ମୁଁ ଦେଖିଛି ତାହା କେବେ ମୁଁ ଭୁଲି ପାରିବି ନାହିଁ ।

ଦୁନିଆର ଅନେକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଟାଗୋର ହେଉଛନ୍ତି ଅଧ୍ୟୟନର ବିଷୟ । ତାଙ୍କ ନାମରେ ଚଉକି (Chair) ସବୁ ରହିଛି, ଯଦି ମୁଁ କହିବି କି ଗୁରୁଦେବ ଆଗରୁ ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ୱ ନାଗରିକ ଥିଲେ ଆଉ ଆଜି ମଧ୍ୟ ରହିଛନ୍ତି, ତ କିଛି ଭୁଲ ହେବ ନାହିଁ । ତଥାପି ଆଜିର ଏହି ଅବସରରେ ତାଙ୍କର ଗୁଜରାଟ ସହିତ ଯେଉଁ ସମ୍ପର୍କ ରହିଥିଲା ତାହାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବାର ଇଚ୍ଛାକୁ ମୁଁ ସମ୍ବରଣ କରି ପାରୁନାହିଁ । ତାଙ୍କର ବଡ଼ ଭାଇ ସତ୍ୟେନ୍ଦ୍ର ନାଥ ଟାଗୋର ମହାଶୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିବା ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ଥିଲେ । ବହୁ ସମୟ ଧରି ସେ ଅହମ୍ମଦାବାଦରେ ମଧ୍ୟ ରହିଥିଲେ । ସମ୍ଭବତଃ ସେ ସେତେବେଳେ ଅହମ୍ମଦାବାଦର କମିଶନର ହୋଇଥିଲେ । ଆଉ ମୁଁ କେଉଁଠାରେ ପଢିଥିଲି, କି ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ଇଂଲଣ୍ଡ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ ସତ୍ୟେନ୍ଦ୍ରନାଥ ମହାଶୟ ନିଜର ଛୋଟ ଭାଇଙ୍କୁ ଛଅ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଇଂରାଜୀ ସାହିତ୍ୟର ଅଧ୍ୟୟନ ସେହି ଅହମ୍ମଦାବାଦରେ ହିଁ କରିଥିଲେ । ଗୁରୁଦେବଙ୍କ ବୟସ ସେତେବେଳେ କେବଳ ମାତ୍ର 17 ବର୍ଷ ଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ଗୁରୁଦେବ ନିଜର ଲୋକପ୍ରିୟ ଉପନ୍ୟାସ ‘ଖୁଦିତୋପାଶାଣ’ର ମହତ୍ୱପୁର୍ଣ୍ଣ ଭାଗ ଏବଂ କିଛି କବିତା ମଧ୍ୟ ଅହମ୍ମଦାବାଦରେ ହିଁ ରହିବା ସମୟରେ ଲେଖିଥିଲେ । ଅର୍ଥାତ ଗୋଟିଏ ପଟେ ଦେଖିଲେ ତ, ଗୁରୁଦେବ ବିଶ୍ୱ ମାନସପଟରେ ବିଜୟ ସ୍ଥାପନ କରିବାରେ ଏକ ଛୋଟ ଭୂମିକା ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନର ପ୍ରତ୍ୟେକ କୋଣରେ ହିଁ ରହିଛି, ତାହା ମଧ୍ୟରୁ ଗୁଜରାଟ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ।

ସାଥୀଗଣ, ଗୁରୁଦେବ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରିଥିଲେ କି ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିର ଜନ୍ମ କୌଣସି ନା କୌଣସି ଲକ୍ଷ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ବାଳକ ନିଜ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତି କରିବା ଦିଗରେ ଅଗ୍ରସର ହେଉ ଏଥିପାଇଁ ତାକୁ ଯୋଗ୍ୟ କରିବା, ଏଥିରେ ଶିକ୍ଷାର ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଗଦାନ ରହିଛି । ସେ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ କିଭଳି ଶିକ୍ଷା ଚାହୁଁଥିଲେ, ତାହାର ଝଲକ ତାଙ୍କ କବିତା Power of Affection (ସ୍ନେହର ଶକ୍ତି)ରୁ ଆମେ ଅନୁଭବ କରିପାରିବା । ସେ କହୁଥିଲେ କି ଶିକ୍ଷା କେବଳ ତାହା ନୁହେଁ ଯାହା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ହିଁ ଦିଆଯାଏ । ଶିକ୍ଷା ତ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପକ୍ଷର ସନ୍ତୁଳିତ ବିକାଶ ଯାହକୁ ସମୟ ଆଉ ସ୍ଥାନର ବନ୍ଧନରେ ବନ୍ଧା ଯାଇ ପାରିବନାହିଁ । ଆଉ ଏଥିପାଇଁ ଗୁରୁଦେବ ସର୍ବଦା ଚାହୁଁଥିଲେ କି ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ର ବାହାର ଦୁନିଆରେ ମଧ୍ୟ ଯାହା କିଛି ହେଉଛି ଯାଇ ତା’ ସହିତ ଭଲ ଭାବେ ପରିଚିତ ହୁଅନ୍ତୁ । ଅନ୍ୟ ଦେଶରେ ଲୋକମାନେ କିପରି ରହୁଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କର ସାମାଜିକ ମୂଲ୍ୟ କ’ଣ, ସେମାନଙ୍କର ସାଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରା କ’ଣ, ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବା ପାଇଁ ସେ ସର୍ବଦା ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଏହା ସହିତ ସେ ମଧ୍ୟ କହୁଥିଲେ କି ଭାରତୀୟତାକୁ କେବେ ଭୁଲିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।
ମୋତେ ଅବଗତ କରାଯାଇଛି କି ଥରେ ଆମେରିକାରେ କୃଷି ବିଷୟରେ ପଢ଼ିବାକୁ ଯାଇଥିବା ନିଜ ଜ୍ୱାଇଁଙ୍କୁ ପତ୍ର ମଧ୍ୟ ଲେଖିକରି ସେ ଏହି କଥା ବିସ୍ତୃତ ଭାବେ ବୁଝାଇଥିଲେ । ଆଉ ଗୁରୁଦେବ ନିଜ ଜ୍ୱାଇଁଙ୍କୁ ଲେଖିଥିଲେ କି ସେଠାରେ କେବଳ କୃଷି ସମ୍ପର୍କିତ ଶିକ୍ଷା ହିଁ ଯଥେଷ୍ଟ ନୁହେଁ । ବରଂ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ମିଳାମିଶା ଏହା ମଧ୍ୟ ହେଉଛି ତୁମର ଶିକ୍ଷାର ଏକ ଅଂଶ ବିଶେଷ । ଆଉ ଆଗକୁ ଲେଖିଥିଲେ କି ଯଦି ସେଠାକାର ଲୋକଙ୍କୁ ଜାଣିବାର ଅବକାଶରେ ତୁମେ ନିଜେ ଭାରତୀୟ ହେବାର ପରିଚୟ ହରାଇ ବସିବ ତ ଭଲ ହେବ କି କୋଠରୀରେ ତାଲା ବନ୍ଦ କରି ତା’ ଭିତରେ ହିଁ ରହିବ ।

ଭାରତୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଟାଗୋର ମହାଶୟଙ୍କର ଏହି ଶିକ୍ଷଣୀୟ ଆଉ ଭାରତୀୟତା ସହିତ ଓତଃପ୍ରୋତ ଜଡିତ ଥିବା ଦର୍ଶନ ଏକ ଦୂରତ୍ୱ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ତାଙ୍କର ଜୀବନ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଜୀବନ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ବିଚାରର ସମାବେଶ ଥିଲା ଯାହା ଆମର ପୁରାତନ ପରମ୍ପରାଗୁଡ଼ିକର ଅଙ୍ଗ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ମଧ୍ୟ ଏକ କାରଣ ରହିଥିଲା କି ସେ ଏଠାରେ ବିଶ୍ୱଭାରତୀରେ ଶିକ୍ଷାର ଭିନ୍ନ ଧରଣର ଦୁନିଆର ସର୍ଜନା କରିଥିଲେ । ନମ୍ରତା ହେଉଛି ଏଠାକାର ଶିକ୍ଷାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର । ଆଜି ମଧ୍ୟ ମୁକ୍ତ ପବନରେ ଗଛ ଛାଇ ତଳେ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ଚାଲୁ ରହିଛି । ଯେଉଁଠାରେ ମନୁଷ୍ୟ ଏବଂ ପ୍ରକୃତି ମଧ୍ୟରେ ସିଧା ସଳଖ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥାଏ, ସଙ୍ଗୀତ, ଚିତ୍ରକଳା, ନାଟ୍ୟ ଅଭିନୟ ସମେତ ମାନବ ଜୀବନର ଯେତେ ମଧ୍ୟ ଦିଗ ରହିଛି, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରକୃତି କୋଳରେ ବସି ତେଜୀୟାନ କରାଯାଉଛି ।

ମୁଁ ଖୁସି ଯେ ଯେଉଁ ସ୍ୱପ୍ନର ସହିତ ଗୁରୁଦେବ ଏହି ମହାନ ସଂସ୍ଥାନର ମୂଳଦୁଆ ରଖିଥିଲେ, ତାହାକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବା ଦିଗରେ ଏହା ନିରନ୍ତର ଆଗକୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛି । ଶିକ୍ଷାକୁ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ସହିତ ଯୋଡ଼ି କରି ଆଉ ତା’ମାଧ୍ୟମରେ ସାଧାରଣ ମାନବ ଜୀବନ ସ୍ତରର ଉତ୍ଥାନ କରିବାରେ ତାଙ୍କ ପ୍ରୟାସ ହେଉଛି ପ୍ରଶଂସନୀୟ ।

ମୋତେ ଅବଗତ କରାଯାଇଛି କି ଏଠାକାର ପ୍ରାୟ 50ଟି ଗାଁର ଲୋକମାନଙ୍କ ସହିତ ଆପଣ ମାନେ ମିଳିମିଶି, ଆପଣ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହୋଇ ବିକାଶର ସେବା କାମ କରୁଛନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ଆପଣମାନଙ୍କର ଏହି ପ୍ରୟାସ ସମ୍ପର୍କରେ ମୋତେ ଅବଗତ କରାଗଲା ତ ମୋର ଆଶା ଏବଂ ଆକାଂକ୍ଷାଗୁଡ଼ିକ ଆପଣମାନଙ୍କଠାରୁ ଟିକେ ଅଧିକ ବଢ଼ିଗଲା । ଆଉ ଆଶା ସେହିଠାରୁ ବଢ଼ିଥାଏ, ଯିଏ କିଛି କରିଥାଏ । ଆପଣମାନେ କରିଛନ୍ତି । ଏଥିପାଇଁ ମୋର ଆପଣମାନଙ୍କଠାରୁ ଆଶା ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ବଢ଼ି ଯାଇଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 2021 ରେ ଏହି ମହାନ ସଂସ୍ଥାନ ଶହେ ବର୍ଷ ପୂରଣ କରିବାକୁ ଯାଉଛି । ଆଜି ଯେଉଁ ପ୍ରୟାସ ଆପଣ 50 ଟି ଗାଁରେ ରହି କରୁଛନ୍ତି, ଆଗାମୀ ଦୁଇ ତିନି ବର୍ଷରେ ଏହାକୁ ଆପଣ ଶହେ ଅଥବା ଦୁଇ ଶହ ଗାଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନେଇ ଯାଇପାରିବେ । ମୋର ଏକ ଅନୁରୋଧ ରହିବ କି ଆପଣମାନେ ନିଜର ଏହି ପ୍ରୟାସକୁ ଦେଶର ଆବଶ୍ୟକତା ସହିତ ଯୋଡ଼ନ୍ତୁ । ଯେପରି ଆପଣ ଏହି ସଂକଳ୍ପ ନେଇ କରି 2021 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯେତେବେଳେ ଏହି ସଂସ୍ଥାନର ଶତାବ୍ଦୀ ସମାରୋହ ଆମେ ପାଳନ କରିବା, 2021 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏଭଳି ଶହେଟି ଗାଁ ବିକଶିତ କରିବା, ସେଠାକାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରେ ବିଜୁଳି ସଂଯୋଗ ହେବ, ଗ୍ୟାସ ସଂଯୋଗ ହେବ, ଶୌଚାଳୟ ହେବ, ମାଆ ଏବଂ ପିଲାଙ୍କର ଟୀକାକରଣ ହୋଇଥିବ, ଘରର ଲୋକଙ୍କୁ ଡିଜିଟାଲ କାରବାର ଆସୁଥିବ, ସେମାନେ ସାଧାରଣ ସେବା କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଯାଇ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଅନଲାଇନ୍ ରେ କରିବା ଆସୁଥିବ ।

ଆପଣମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଭଲ ଭାବେ ଜଣା ଅଛି କି ଉଜ୍ଜ୍ୱଳା ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ଦିଆଯାଉଥିବା ଗ୍ୟାସ ସଂଯୋଗ ଏବଂ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ମିଶନ ଅଧୀନରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଉଥିବା ଶୌଚାଳୟ ମହିଳାମାନଙ୍କର ଜୀବନକୁ ସରଳ କରିବାର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛି । ଗାଁରେ ଆପଣମାନଙ୍କର ପ୍ରୟାସ, ଶକ୍ତିର ଉପାସକ, ଏହି ମାଟିର ନାରୀ ଶକ୍ତିକୁ ସଶକ୍ତ କରିବାର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ ଆଉ ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଏହା ମଧ୍ୟ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଇ ପାରିବ କି ଏହି ଶହେ ଗାଁକୁ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରେମୀ, ପ୍ରକୃତି ପୂଜନ ଗାଁ କିପରି କରାଯାଇ ପାରିବ । ଯେପରି ଆପଣମାନେ ପ୍ରକୃତିର ସଂରକ୍ଷଣ ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି, ସେହିପରି ଗାଁ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କ ମିଶନର ଅଂଶ ପାଲଟିବ । ଅର୍ଥାତ ଏହି ଶହେଟି ଗାଁ ସେହି ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀକୁ ଆଗକୁ ନେଇଯିବ, ଯେଉଁଠାରେ ଜଳ ଭଣ୍ଡାରଣର ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିକଶିତ କରି ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ କରାଯିବ । କାଠ ନ ଜଳାଇ ବାୟୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରାଯିବ । ସ୍ୱଚ୍ଛତା ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ରଖି ପ୍ରାକୃତିକ ଖାଦ୍ୟର ଉପଯୋଗ କରି ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ କରାଯାଇ ପାରିବ ।

ଭାରତ ସରକାରଙ୍କର ଗୋବର-ଧନ ଯୋଜନାର ଭରପୂର ଲାଭ ଉଠାଯାଇ ପାରିବ । ଏପରି ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟ ଯାହାର ତାଲିକା ବା ଚେକ୍ ଲିଷ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଆପଣ ତାହାକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କରି ପାରିବେ ।

ସାଥୀଗଣ, ଆଜି ଆମେ ଏକ ଭିନ୍ନ ବିଷୟରେ ଭିନ୍ନ ଆହ୍ୱାନ ମଧ୍ୟରେ ବଂଚୁଛୁ । ଶହେ ପଚିଶ କୋଟି ଦେଶବାସୀ 2022 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯେତେବେଳେ ସ୍ୱାଧୀନତାର 75 ବର୍ଷ ହେବ । ନିଉ ଇଣ୍ଡିଆ ନିର୍ମାଣର ସଂକଳ୍ପ ନେଇଛନ୍ତି । ଏହି ସଂକଳ୍ପକୁ ସିଦ୍ଧିରେ ପରିଣତ କରିବା ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଆପଣଙ୍କ ଭଳି ମହାନ ସଂସ୍ଥାନ ଗୁଡ଼ିକର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ରହିଛି । ଏଭଳି ସଂସ୍ଥାନରୁ ବାହାରିଥିବା ଯୁବକମାନେ ଦେଶକୁ ନୂତନ ଉର୍ଜ୍ଜା ଦେଇଥାଆନ୍ତି । ଏକ ନୂତନ ଦିଗ ଦେଇ ଥାଆନ୍ତି । ଆମର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ କେବଳ ଶିକ୍ଷା ସଂସ୍ଥାନ ନ ହେଉ, କିନ୍ତୁ ସାମାଜିକ ଜୀବନରେ ତାହାର ସକ୍ରିୟ ଭାଗିଦାରୀ ହେଉ, ଏଥିପାଇଁ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରହିଛି ।

ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଉନ୍ନତ ଭାରତ ଅଭିଯାନ ଅଧୀନରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକୁ ଗାଁର ବିକାଶ ସହିତ ଯୋଡ଼ା ଯାଉଛି । ଗୁରୁଦେବଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ସହିତ ନିଉ ଇଣ୍ଡିଆର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ଆମର ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କ୍ରମାଗତ ପ୍ରୟାସରତ ଅଛନ୍ତି ।
ଏହି ବଜେଟରେ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଓ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ପୁନର୍ବିନ୍ୟାସ (Revitalizing Infrastructure & System in Education)ଅର୍ଥାତ୍ ରାଇଜ୍(RISE)ନାମରେ ଏକ ନୂତନ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିବାର ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ଏହା ଅଧୀନରେ ଆଗାମୀ ଚାରି ବର୍ଷରେ ଦେଶର ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସଂସ୍କାର ଆଣିବା ପାଇଁ ଏକ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯିବ । ଶିକ୍ଷଣ ନେଟୱାର୍କର ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପଦକ୍ଷେପ (Global Initiative of Academic Network ) ଅର୍ଥାତ୍ ଜ୍ଞାନ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରାଯିବ । ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକରେ ପଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ଦୁନିଆର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ଆମନ୍ତ୍ରିତ କରାଯାଉଛି ।

ଶିକ୍ଷଣ ସଂସ୍ଥା ଗୁଡ଼ିକୁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସୁବିଧା ମିଳୁ, ଏଥିପାଇଁ ଏକ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ନିବେଶ ସହିତ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ସଂସ୍ଥା(ଐସଶଷରକ୍ସ ଋୟଙ୍କମବଗ୍ଧସକ୍ଟଦ୍ଭ ୠସଦ୍ଭବଦ୍ଭମସଦ୍ଭଶ ଇଶରଦ୍ଭମଚ୍ଚ) ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି । ଏହା ଦ୍ୱାରା ପ୍ରମୁଖ ଶିକ୍ଷଣ ସଂସ୍ଥା ଗୁଡ଼ିକରେ ଉନ୍ନତ ମାନର ଭିତିଭୂମି ପାଇଁ ନିବେଶରେ ସହାୟତା ମିଳିବ । କମ ବୟସରେ ହିଁ ନବସୃଜନର ଚିନ୍ତାଧାରା ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ଏବେ ସେହି ଦିଗରେ ଆମେ ସାରା ଦେଶରେ 2400 ସ୍କୁଲକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିଛୁ । ଏହି ସ୍କୁଲରେ ଅଟଳ ଟିଙ୍କରିଂ ଲେବ୍ସ (Higher Education Financing Agency) ମାଧ୍ୟମରେ ଷଷ୍ଠରୁ ଦ୍ୱାଦଶ ଶ୍ରେଣୀର ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ କେନ୍ଦ୍ରିତ କରୁଛୁ । ଏହି ଗବେଷଣାଗାରରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଆଧୁନିକ ଜ୍ଞାନ କୌଶଳ ସହିତ ପରିଚିତ କରାଯାଉଛି ।

ସାଥୀଗଣ, ଆପଣଙ୍କର ଏହି ସଂସ୍ଥାନ ଶିକ୍ଷାରେ ନବସୃଜନର ହେଉଛି ଜୀବନ୍ତ ପ୍ରମାଣ । ମୁଁ ଚାହିଁବି କି ବିଶ୍ୱଭାରତୀର 11,000 ରୁ ଅଧିକ ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀ ନବସୃଜନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ପାଇଁ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିବା ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକରୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଲାଭ ଉଠାନ୍ତୁ । ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଏଠାରୁ ଅଧ୍ୟୟନ ଶେଷ କରି ବାହାରୁଛନ୍ତି । ଗୁରୁଦେବଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏକ ଜୀବନ ମିଳିଛି । ଆପଣ ନିଜ ସହିତ ବିଶ୍ୱଭାରତୀର ପରିଚୟ ନେଇ ଯାଉଛନ୍ତି । ମୋର ଅନୁରୋଧ ରହିବ କି ଆପଣମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏହାର ଗୌରବକୁ ଆହୁରି ଶିଖରକୁ ନେବାପାଇଁ ଆପଣ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ କରି ଚାଲିବେ । ଯେତେବେଳେ ଖବର ଆସିଥାଏ କି ସଂସ୍ଥାନର ଛାତ୍ର ନିଜର ନବସୃଜନ ମାଧ୍ୟମରେ, ନିଜର କାର୍ଯ୍ୟ ଦ୍ୱାରା 500 ଅଥବା ହଜାରେ ଲୋକଙ୍କର ଜୀବନ ବଦଳାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ତ ଲୋକ ସେହି ସଂସ୍ଥାନକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଣାମ କରିଥାନ୍ତି ।

ଆପଣ ମନେ ରଖନ୍ତୁ, ଯାହା ଗୁରୁଦେବ କହିଥିଲେ ‘ଯୋଦି ତୋର ଦକ୍ ଶୁନେ କେଉ ନା ଏସେ ତବେ ଏକଲା ଚଲୋ ରେ’ ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ଚାଲିବା ପାଇଁ କେହି ପ୍ରସ୍ତୁତ ନାହଁନ୍ତି, ତେବେ ମଧ୍ୟ ନିଜର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଏକୁଟିଆ ହିଁ ଚାଲୁ ଥାଆନ୍ତୁ । କିନ୍ତୁ ଆଜି ମୁଁ ଏଠାରେ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଏହା କହିବାକୁ ଆସିଛି କି ଯଦି ଆପଣ ଗୋଟିଏ ପାଦ ଚାଲିବେ ତ ସରକାର ଚାରି ପାଦ ଚାଲିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଅଛନ୍ତି ।

ଜନ ଭାଗିଦାରୀ ସହିତ ବଢ଼ି ଚାଲିଥିବା ପଦକ୍ଷେପ ଆମ ଦେଶକୁ ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସେହି ଲକ୍ଷ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନେଇ ଯିବ ଯାହାର ସେ ହିଁ ହେଉଛି ଅଧିକାରୀ । ଯେଉଁ ସ୍ୱପ୍ନ ଗୁରୁଦେବ ମଧ୍ୟ ଦେଖିଥିଲେ ।

ସାଥୀଗଣ, ଗୁରୁଦେବ ନିଜ ଦେହାନ୍ତର କିଛି ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ କହିଥିଲେ କି ବିଶ୍ୱଭାରତୀ ହେଉଛି ସେହି ଜାହାଜ, ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକଙ୍କ ଜୀବନର ସବୁଠାରୁ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ସଜେଇ ରଖାଯାଇଛି । ସେ ଆଶା ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ କି ଭାରତର ଲୋକ ଆମେ ସମସ୍ତେ ଏହି ବହୁମୂଲ୍ୟ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ସାଇତି କରି ରଖିବା, ତ ଏହି ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ନା କେବଳ ସାଇତି ରଖବା ବରଂ ଏହାକୁ ଆହୁରି ସମୃଦ୍ଧ କରିବାର ବହୁତ ବଡ଼ ଦାୟିତ୍ୱ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ହୋଇ ରହିଛି । ବିଶ୍ୱଭାରତୀ, ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ, ନିଉ ଇଣ୍ଡିଆ ସହିତ ନୂତନ ପଥ ଦେଖାଇ ଚାଲୁଥିବ । ଏହି କାମନା ସହିତ ମୁଁ ମୋର ବକ୍ତବ୍ୟ ସମାପ୍ତ କରୁଛି ।

ଆପଣ ଆପଣଙ୍କର ମାତା-ପିତା, ଏହି ସଂସ୍ଥାନ ଆଉ ଏହି ଦେଶର ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସାକାର କରନ୍ତୁ, ଏଥିପାଇଁ ପୁଣି ଥରେ ବହୁତ-ବହୁତ ଶୁଭକାମନା, ବହୁତ-ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ ।

Explore More
୭୮ତମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ

ଲୋକପ୍ରିୟ ଅଭିଭାଷଣ

୭୮ତମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।